De Duivenakker 4
5735 JA Aarle-Rixtel
Behandeling uitsluitend op afspraak.
Huisbezoek op medische indicatie.
Lid Nederlandse vereniging logopedie NVLF.
Geregistreerd in het Kwaliteitsregister Paramedici.
Het vak logopedie houdt zich bezig met preventie, onderzoek en behandeling van stoornissen en beperkingen op het gebied van communicatie in de breedste zin van het woord, want communicatie is meer dan praten alleen. Communicatie omvat vele uitingsvormen, waaronder gesproken taal, lezen, schrijven, gebaren, spraakafzien en ondersteunende communicatiesystemen. De belangrijkste vakgebieden van de logopedie zijn: spraak, taal, stem en gehoor.
Kinderen, pubers en volwassenen kunnen problemen op een of meerdere van deze gebieden hebben. Het is van belang dat vooral bij kinderen dit op tijd al wordt gesignaleerd. Ongerustheid van de ouder is al een reden om door te verwijzen naar de logopedie.
Het betreft hier stoornissen waarbij spraakklanken niet of verkeerd worden uitgesproken. Het kan dus zowel om een weglating, vervanging of vervorming van de spraakklank gaan. Wanneer een kind in zijn spraakontwikkeling duidelijk achter is bij het gemiddelde van zijn leeftijdgenoten, spreken we van een vertraagde spraakontwikkeling. Een kind behoort op 3-jarige leeftijd voor 75% verstaanbaar te zijn voor anderen dan de ouders.
Bij patiënten met een aangeboren of verworven aandoening van het zenuwstelsel kan ook de spraak gestoord zijn. Voorbeelden hiervan zijn dysarthrie bijvoorbeeld ten gevolge van de ziekte van Parkinson, multipele sclerose of een herseninfarct. De spraak is dan moeilijk verstaanbaar door een stoornis in de spierspanning en/of de coördinatie van de spieren.
Stotteren is niet-vloeiend spreken: een verzameling van hoorbare (herhalingen van woorddelen en klanken, verlengingen van klanken en blokkades), soms zichtbare (meebewegingen in het gezicht of van ledematen) en vaak ook verborgen symptomen (spreekangst, stotterangst, schaamte etc.) die per situatie kunnen verschillen. De symptomen zijn een gewoonte geworden en te onderscheiden van “normale” niet-vloeiendheden. Hoe jonger het kind, hoe beter het stotteren aan te pakken is. Stuur bij twijfel en ongerustheid van de ouders altijd het kind door naar de logopedie.
De taalontwikkeling verloopt volgens een bepaald patroon (de verschillende stadia van de taalontwikkeling). Bij een aantal kinderen kent deze ontwikkeling een vertraagd of afwijkend verloop. Op 4-jarige leeftijd maken kinderen al behoorlijk lange zinnen, kunnen een verhaal logisch vertellen en begrijpen ze complexere zinnen. De stoornis treft zowel de ontwikkeling van de taalvorm (verbuigingen en vervoegingen van woorden en de zinsbouw), de taalinhoud (woordenschat en taalbegrip) als het taalgebruik. Als de taal zich niet normaal ontwikkelt ten gevolge een verstandelijke handicap, een gehoorstoornis of een psychische stoornis, dan spreken we van een secundaire taalontwikkelingsstoornis.
Afasie is een verworven taalstoornis na bijvoorbeeld een beroerte of een trauma. Iemand met afasie verliest door hersenletsel zijn vermogen om taal te begrijpen en/of te gebruiken. Ook het lezen en schrijven kunnen aangetast zijn.
Stemproblemen en stemstoornissen kunnen ontstaan door allerlei oorzaken zoals infecties (griep, keelontsteking), problemen van de luchtwegen (allergieën of astma), problemen van neurologische aard zoals stemplooiverlamming, een CVA (herseninfarct), bepaalde ziektebeelden (ziekte van Parkinson), hormonale afwijkingen of kwaadaardige tumoren. De stemkwaliteit is verminderd en de patiënt ervaart last.
Stemproblemen ‘van organische aard’ vormen een niet mis te verstaan aandeel en dienen tijdig herkend en behandeld te worden. Dit kan door medisch ingrijpen door een KNO-arts, door middel van stemtherapie door de logopedist of door een combinatie van beide. Wanneer de stemklank is veranderd – bijvoorbeeld hees is geworden – en dit houdt langer dan een paar weken aan, is het raadzaam naar de huisarts te gaan.
Veel stemproblemen ontstaan door (een combinatie van) factoren die op zich niet ernstig hoeven te zijn. Een verkeerde manier van spreken, verkeerd stemgebruik, overbelasting van de stem, spanning en stress kunnen een normaal functioneren van de stem belemmeren. Als dit maar lang genoeg aanhoudt, of als er meerdere factoren zijn die de stem negatief beïnvloeden, kan je een stemstoornis ontwikkelen. Bepaalde condities en gevoeligheden leiden eerder tot stemklachten. Mensen die last hebben van allergieën of astma hebben meer moeite met ademen en produceren hun stem om die reden vaak met meer spanning. Medicijnen tegen deze aandoeningen, waaronder inhalatiemedicijnen voor de luchtwegen, kunnen de stemplooien irriteren. Als je het vermoeden hebt dat je astmamedicijnen je stem slechter doen klinken, zou je eens aan de huisarts moeten vragen of er een ander middel bestaat dat minder nadelig is voor de stem.
Bij stemstoornissen is er meestal een afwijkend trillingspatroon te zien van de stemplooien. Het komt vaak voor (meer bij vrouwen dan bij mannen) dat de stemplooien onvoldoende sluiten waardoor de stemkwaliteit sterk verminderd is. De stem is hees of ‘omfloerst’ of klinkt ‘met wilde lucht’. Ook kan er sprake zijn van een onregelmatig trillingspatroon waardoor de stem schor klinkt. Dit gebeurt vaak bij afwijkingen aan de stemplooien zoals stemplooiknobbels of een stemplooipoliep. Klachten die optreden bij stemproblemen en stemstoornissen zijn vaak: een slechtere stemkwaliteit (hees, schor, wegvallen van de stem) en keelpijn of moe worden van het spreken. Stemklachten kunnen snel leiden tot verkeerd stemgedrag, dat vervolgens weer leidt tot nieuwe klachten. Het is daarom altijd goed om advies te vragen aan een logopedist wanneer er stemklachten zijn, ook al wordt er geen lichamelijke of medische oorzaak gevonden. Stemklachten komen ook voor bij kinderen, hier is dan meestal sprake van stemmisbruik (schreeuwen, gillen etc).
Wanneer er sprake is van problemen op het gebied van het gehoor, kan de logopedist begeleiding en behandeling bieden. Dit geldt niet zozeer voor personen met een ´Oost-Indische doofheid´, maar eerder voor mensen die vanwege specifieke hoor- en verstaansproblemen aan een half woord niet genoeg hebben. Met name bij kinderen kan met een tijdige ontdekking en behandeling het risico op taal- en leerproblemen verminderd worden en wordt de communicatie bevorderd. Kinderen en volwassenen met een gehoorverlies kunnen begeleid worden.
Er bestaat ook een luisterprobleem, auditief verwerkingsprobleem genoemd. Kinderen hebben een goed gehoor maar hebben problemen om mondelinge taal goed op te pikken met name door achtergrondgeluiden. Deze kinderen worden dan vaak bestempeld als slechte luisteraars, geen aandacht, concentratie etc. Deze kinderen pikken vaak minder informatie op en hierdoor kunnen problemen met de spraaktaalontwikkeling ontstaan, maar ook bijvoorbeeld problemen op het gebied van lezen en communicatieve vaardigheden. Het onvoldoende meekrijgen van informatie kan ook sociaal-emotionele problemen tot gevolg hebben.
Hieronder worden die gewoonten verstaan die negatieve gevolgen hebben voor de gebitsstand, het spreken en het gehoor. Voorbeelden hiervan zijn speen-, duim-, en vingerzuigen, open mondgedrag en verkeerd slikken.
Oorzaken van het mondademen en verkeerd slikken kunnen vaak zijn: te lang een speentje gehad, regelmatige verkoudheden en vergrote keel- of neusamandelen. Er kunnen problemen op spraakgebied ontstaan zoals lispelen en binnensmonds praten. Het gebit kan scheef gaan staan, tanden naar voren en/of een open beet. Ook kunnen er hoorproblemen ontstaan doordat de buis van Eustachius te weinig ontlucht wordt wat weer gevolgen voor de taalontwikkeling kan hebben door eventueel (tijdelijk) gehoorverlies.
Bij spreken gebruiken we dezelfde spieren als bij het slikken en zuigen. De diagnostiek en behandeling van eet-, drink-, en slikproblemen bij jonge kinderen van 0 tot 2 jaar wordt ook wel prelogopedie genoemd. Dit is logopedie die plaatsvindt voordat het spreken begint. Prelogopedie behandelt problemen met zuigen, slikken, drinken, eten van de lepel, kauwen en drinken uit een beker. Bij volwassenen treden vaak problemen met eten en drinken op na bijvoorbeeld een CVA maar ook bij een neurologische aandoening. Er is dan sprake van verslikken of moeilijk slikken.
Logopedie is in principe direct toegankelijk, u hoeft dus niet eerst een verwijzing te halen bij een specialist. Helaas doen niet alle zorgverzekeraars hieraan mee. Onder andere zorgverzekeraar CZ wil een verwijzing van bijvoorbeeld de huisarts. Haal gerust bij twijfel even een verwijzing bij uw huisarts. Logopedie zit in het basispakket, vanaf 18 jaar dient echter eerst het eigen risico opgemaakt te worden.
Men kan ten alle tijden telefonisch terecht bij de logopedist voor advies of andere vragen. U kunt ook een e-mail sturen naar logopediepraktijkaarlerixtel@msn.com of uw vraag via de website www.logopediepraktijkbvdheijdenaarlerixtel.com stellen.